Nachtmerrie ? Kerstverhaal 2010
Het was een troosteloze boel in de cel. Kaal, koud, een tafeltje waarop een karaf met wat water en twee tinnen mokken.
Langs één wand een houten stapelbed met vooroorlogse strozakken als matras en één paardendeken per persoon.
In de hoek een soort emmer met wc-bril/klep constructie om je behoefte te doen.
Het enige uitzicht - nou ja, uitzicht - was een blik op de berijpte toppen van een spar en van een ontbladerde berk tegen een grauwe hemel. Dat was alles wat ze konden ontwaren door het hooggeplaatste raam van de Tsjechische politiecel.
Aan de buitenkant zaten natuurlijk tralies. Het vooruitzicht dat hier kerst gevierd ging worden stemde niet bepaald vrolijk.
En wat daarna zou gebeuren was helemaal beangstigend.
Chris keek mat naar Erik, Erik keek mat terug. Hij zuchtte.
Dít had hij nooit verwacht toen hij z'n plannetje smeedde om een Velorex driewieler te 'ontvoeren' uit Tsjechië.
Het leek allemaal onschuldig genoeg. Maar het liep niet helemaal zoals verwacht. En toen bleek Tsjechië anno 1998 toch iets anders te zijn dan het vertrouwde westen. Perestrojka, Glasnost en Wende ten spijt...
"Wat zei die politiechef nou ?", vroeg Chris. "Vóór kerst is de rechter niet beschikbaar, dus gaat ie ons hier 7 dagen vasthouden voordat we voorgeleid worden?
Vraag me af trouwens of we of we er echt mee opschoten als we eerder aan de beurt waren", vervolgde hij "de chef zei dat voor dit soort vergrijpen makkelijk 3 tot 5 jaar wordt opgelegd. Wat een nachtmerrie...".
Erik zweeg. Hij zoog bedachtzaam aan het laatste stukje van z'n sjekkie dat hij nog tussen z'n vingers kon houden zonder zich te branden. Z'n shag was bijna op. Hij wist even niet wat ie moest zeggen, voelde zich volledig verantwoordelijk voor de situatie waarin hij, en erger nog, z'n maatje Chris, zich nu bevond. Had ie Chris er maar buiten gelaten.
Maar ja, da's mosterd na de maaltijd. Het leek ook allemaal zo logisch, makkelijk en leuk, overdacht hij...
Die zomer waren Chris en z'n vrouw Eeva op de R80 met zijspan op vakantie geweest in Tsjechië. Vanuit de voormalige DDR waren ze afgezakt door het Ertsgebergte richting Praag, om daarna via Slowakije naar Hongarije door te stoten.
Toevallig, en zonder dat ie het van Chris wist, had ook Erik met z'n vriendin Marie-Antoinette - Marie-A zoals hij haar altijd noemde - z'n zomervakantie in Tsjechië doorgebracht. Niet op de Guzzi deze keer, maar ze hadden hun fietsen op de trein gezet en hadden in zuidwest Tsjechië een fietsvakantie gedaan.
Marie-A 'verzamelde' driewielers en had naast een Guzzi V50 combi ook een Piaggio driewieler. Zo'n vrachtwagentje dat vroeger wel door plantsoenendiensten werd gebruikt. Haar grote wens was een Velorex driewieler en tijdens deze vakantie keken ze of ze er mogelijk een konden scoren.
En ja hoor... In een kroegje ontmoetten ze een boer die een compleet exemplaar in z'n schuur had staan.
In gebroken Duits vertelde hij dat ie de Velorex ooit had gekocht als invalidenvoertuig, omdat z'n heup versleten was.
Nu hij een nieuwe heup had gekregen gebruikte hij de driewieler niet meer en hij wilde hem best verkopen.
Ze kwamen een prijs overeen en Erik sprak af dat hij hem in de dagen vóór kerst zou komen halen.
Dát was nog eens een tof kerstcadeautje voor Marie-A.
Toen hij Chris na de vakantie sprak - "hé... waren jullie ook in Tsjechië ?" - vroeg hij of die zin had om vóór kerst mee te gaan naar Tsjechië. Chris hoefde niet lang na te denken. En dus laadde hij een paar dagen voor kerst z'n spullen al vroeg in het span en ging op weg naar Erik in Zutphen. Die had de Peugeot Boxer Diesel geritseld van een neef met een eigen bedrijfje en daarmee vertrok het tweetal richting zuid Duitsland. Het plan was om ergens achter Regensburg de grens over te steken.
Erik had Chris uitgelegd dat ze de Velorex niet zomaar konden meenemen. Omdat het een exemplaar betrof van vóór 1968 werd het beschouwd als industrieel historisch erfgoed en dat kon alleen uitgevoerd worden met schriftelijke toestemming van het nationaal historisch museum in Praag.
Die toestemming kon je gevoeglijk op je buik schrijven, volgens Eerik, dus had ie het volgende bedacht...
Ze zouden de Velorex démonteren en in onderdelen het land uit brengen.
Voor individuele onderdelen gold die regel namelijk niet.
Hij had daarom met de boer afgesproken dat ze 1 of 2 dagen zouden sleutelen in de schuur, en vóór kerst weer vetrokken zouden zijn. De boer zou een brief in het Tsjechisch schrijven waarin de koop van de Velorex onderdelen - Erik had benadrukt dat het woord onderdelen werd gebruikt - werd bevestigd.
Plus een verklaring dat hij daadwerkelijk had betaald. Voor het geval de douane zich afvroeg...
De rit naar het zuidoosten verliep voorspoedig en saai, zij het dat, naarmate ze zuidelijker kwamen, er meer sneeuw lag en het landschap meer en meer winters werd.
Hier en daar was in de dorpjes en bij huizen ook wat kerstversiering te zien, waardoor je niet vergat dat het kersttijd was.
Laat in de namiddag kwamen ze in een Duits grensdorpje aan waar ze een sfeervol en betaalbaar hotelletje vonden.
De volgende dag werd in Tsjechië alleen nog over binnenwegen gereden wat, door het witte winterse landschap inclusief hier en daar schaatsend volk op plassen en vaarten, hartstikke sfeervolle beelden opleverde.
Erik werd uit z'n mijmeringen 'gewekt' door de stem van Chris.
" 'T begon verdorie toch allemaal hartstikke voorspoedig" zei die, "en af en toe was het ook wel lachen, toch ?
Totdat die tweede douanier zich ermee bemoeide. De dienstklopper. Wilde zeker promotie maken... ".
Ze dachten terug aan hoe het begon toen ze rond de middag bij de boerderij aan de rand van het dorp aankwamen.
Het deed Chris een beetje denken aan een Limburgse hoeve, met een grote poort en ommuurde binnenplaats.
De vriendelijke boerin bracht hen eerst nog een beker hete koffie voordat zij aan het werk togen.
Chris zag de Velorex voor het eerst 'life' en vroeg zich af hoe een invalide zich in hemelsnaam in dit ding moest wurmen.
Toen ze de koffie op hadden begonnen ze de Velorex zorgvuldig te ontmantelen. De Driewieler bestond uit een soort sigaarframe van buizen waaromheen een (kunst?)lederen huid gespannen was. Er waren twee stoeltjes, waarachter de
2-cylinder Jawa 350 cc 2-takt motorfietsmotor was geplaatst die het enige achterwiel aandreef.
Aan de voorkant zaten twee wielen. De deurtjes gingen naar voren open.
Ze haalden de huid er af, deurtjes er af, stoeltjes eruit, wielen, motorblokje... etc.
Toen het al donker werd kwam de boer vertellen dat het wel genoeg was voor vandaag. "Schlußta, Schlußta" zei hij, terwijl hij met z'n handen een horizontaal kappende beweging maakte.
Ze meenden dat te begrijpen als variant van het Duitse "Schluß" waarop ze het gesleutel staakten. De boerin kwam met een bak warm water, 2 handdoeken en een pot groene zeep of zo aanzetten.
Verbaasd keek ze hoe de mannen echter uit hun eigen pot garagezeep een enorme lik "spul" op hun handen deden en begonnen te "wassen" zonder water of zeep. De vettige vuiligheid van hun handen vermengde zich met de Dreumex tot een grauwe drabbige laag. Ze schudde haar hoofd en had er duidelijk geen vertrouwen in.
Toen staken de mannen hun handen in de bak met water en na een beetje wassen haalden ze hun schone roze handjes weer uit het gore water. De boerin kon haar ogen niet geloven, en ze slaakte een verbaasd en ongelovig "ÔÔôôôhh" alsof ze ging flauw vallen. Toen lachte ze luid en mompelde iets in het Tsjechisch terwijl ze de bak water en de handdoeken weer naar binnen bracht. De vrienden hadden grote lol om haar reactie.
In het hotel namen ze eerst uitgebreid een douche. Vooral om weer een beetje op te warmen; in die schuur was het stervenskoud. Daarna liepen ze het met kerstdecoratie versierde stadje in op zoek naar een eetgelegenheid.
Op weg naar het hotel hadden ze een bord met "visrestaurant" gezien, dat probeerden ze nu terug te vinden. Het duurde niet lang voor ze het bord ontdekten. Ze volgden de route die het bord aangaf en na enige tijd stonden ze voor... hun eigen hotel!
Het restaurant bleek in het hotel te zijn. In de hal was het linksaf naar de receptie, rechtsaf naar het restaurant...
De volgende ochtend waren ze vroeg op. Ze moesten op de boerderij nog een paar uurtjes sleutelen om alles netjes uit elkaar te krijgen. Toen kon het spul in de Boxer geladen worden.
Het frame, en daarin en omheen de stoeltjes, het motorblok, de wielen, benzinetank en natuurlijk de huid en het losse spul (kabeltjes etc.). Het paste wel aardig, maar de achterdeurtjes moesten iets open blijven omdat het frame nét te lang bleek.
Met spanbandjes werden ze samengebonden.
Erik betaalde de boer en die overhandigde hem de brief. Bij het afscheid gaven ze de boer en boerin het Edammer kaasje dat ze hadden meegenomen. De boerin had voor hen voor onderweg een doos met chocolaatjes.
Er werden handen geschud en diverse wensen over en weer geuit en de mannen vertrokken richting Duitse grens.
Onderweg stopten ze in een dorpje bij een soort van een sportclubkantine. Op de gevel stond dat het een restaurant was, dus besloten ze om daar wat te lunchen. Palacinke leek hen wel wat. Heerlijke flensjes gevuld met slagroom en vruchtenjam , besneeuwd met poedersuiker....
Toen ze het lokaal binnenstapten sloeg hen een zware meur tegemoet van transpiratie van heel hard werkende mannen, vermengd met industriële geuren van ijzer, smeerolie en houtzaagsel.
Dit alles verpakt in een enorme walm van uitgebakken spek en uien en gebakken aardappelen.
Het lokaal was volgepakt met werkvolk dat z'n energie aanvulde uit borden met bergen zware winterkost.
Chris en Erik vonden een klein achteraf tafeltje. De waard verscheen en Erik vroeg: "palacinke ? zweimal..." en stak 2 vingers omhoog. De waard hapte naar adem. Dit bestond niet ! Niet in zijn tent!
Met een stem vol minachting bulderde hij: "Palacinke ??? Nix Palacinke. Palacinke nicht gut.. Schweinebraten mit bratkartoffeln...! gut essen". Hij zou die 2 mieten uit het westen even leren wat eten is... Palacinke, kom nou...
Het werkvolk staakte als één man de lunch, kwam half overeind als om te vragen, "halen we de pek en veren nu of ná het eten?". De vrienden lieten zich echter niet uit het veld slaan. Ze bedankten beleefd voor de Schweinebraten, en na wat onderhandelen kwamen ze brood met kaas overeen (dikke hompen, dát wel) en (néé, geen bier, dankuwel) Cola.
De waard grijnsde alsof tie de deal van z'n leven gesloten had, de twee vrienden vonden de prijs die ze moesten
betalen echter gênant laag... Vergeleken met thuis. Ook al betaalden ze in D-Marken...
Het was niet lang rijden meer naar de grens. Er stond een niet al te lange rij en ze waren al gauw aan de beurt. Een douanier kwam bij het raampje van de bestuurder. Erik duwde hem met een vriendelijk 'dobri den' hun paspoorten in de hand.
De beambte bromde wat, liep om de voorkant heen en keek door het passagiersraampje naar binnen, naar de laadruimte.
Bij de zijdeur bleef hij staan, zei iets in het Tsjechisch en maakte een gebaar van "schuifdeur openen".
Chris stapte uit en opende de deur. De douanier bekeek de inhoud en zei toen nors "Papier, papier" en wees op de verzameling onderdelen. Erik overhandigde de enveloppe met de brief van de boer.
De douanier wees dat ze de auto naast de rijbaan moesten parkeren en verdween met paspoorten en brief in een kantoortje. De mannen keken elkaar aan. Erik begon licht nerveus een sjekkie te draaien. "Ik hoop dat de boer ons geen geintje heeft geflikt en in de brief heeft geschreven dat wij criminelen zijn die drugs smokkelen of zo" zei hij.
Na ruim een half uur kwam de douanier eindelijk terug, vergezeld door een collega.
Die begon in gebroken Duits wat vragen te stellen over de hoop onderdelen in de Boxer. Chris en Erik probeerden uit te leggen dat ze onderdelen gehaald hadden omdat ze in Nederland een paar Velorexen wilden restaureren.
Er was een club van eigenaren die met die wagentjes reden. Daar was het voor, bluften ze.
"Nix erzatzteil" zei de tweede beambte, "Ist komplette mottorwagen befor 1968. Nicht erlaubt. Nur mit bestätigung von National Museo in Praha. Sonst kriminell..." voegde hij er dreigend aan toe.
Erik begon zich ietwat flauw te voelen, en z'n knietjes knikten licht. "Nicht Kriminell", probeerde hij nog, "wir hobbyisten, liebhabers von Velorex, ist alles nur Erzatzteile".
In een poging hun goede wil te tonen gaf hij ook nog het complete originele kentekenbewijs dat hij van de boer had gekregen aan nummer twee. En dát was nou niet zo slim.
"Ahaaaaaa. Zei deze met een triomfantelijke uithaal. Kein Erzatzteile... Iste komplette mottorwagen..."
Erik kromp ineen. Chris haalde onzeker z'n schouders op en zei, "misschien valt het wel mee; een dikke boete of wat smeergeld en we rijden weer..." Maar Erik geloofde er niet in en hijzelf eigenlijk ook niet.
Tot hun ontzetting moesten de mannen de autosleutels inleveren. Een derde beambte werd geroepen om het busje te besturen, en de twee werden geboeid in een aftandse Skoda afgevoerd naar een Politiebureau.
Daar werden ze ondervraagd door een goed Duits sprekende politiechef die hen de aard van het vergrijp uitlegde.
Ook vertelde hij dat dit soort zaken behoorlijk serieus werden genomen. Hij besloot met de mededeling dat de rechter de komende week niet beschikbaar was en dat ze na kerst zouden worden voorgeleid.
Ook liet hij fijntjes weten dat op een dergelijk vergrijp tegen de Tsjechische republiek 3 tot 5 jaar gevangenis stond.
Toen werden ze in de cel ingesloten. Gelukkig nog wel samen.
Nadat ze het hele gebeuren en hun kansen nog eens hadden doorgesproken probeerden ze wat te slapen op de houten bedden. Elk hoorde de ander nog lang woelen en draaien voordat ze in slaap vielen.
"Wakker worden, het is tijd, opstaan" klonk het in het Duits.
Iemand schudde Erik zachtjes door elkaar. Verward keek Erik omhoog naar de muur tegenover z'n bed.
Hij zag door z'n samengeknepen oogleden de berijpte toppen van de bomen door het raam. Ook Erik werd licht door elkaar geschud; "Wakker worden, het is tijd, opstaan". Slaapdronken vroeg hij "worden we vandaag voorgeleid ?".
"Bitte ?" zei een stem vragend. Het drong nu pas tot hen door dat het een vriendelijke Duitse damesstem was en niet een rauwe mannenstem met zwaar Tsjechisch accent. "Vorgführt?, voorgeleid?" herhaalde Erik.
"Ik weet niet waarover U het heeft" - ze zag er niet uit als cipier, eerder als een kamermeisje - "maar u wilde om deze tijd gewekt worden om nog op kerstdag, thuis te zijn. U kunt in het restaurant ontbijten.".
"Kerstdag ? Thuis ?" echode Chris "jamaar... waar zijn we dan?".
Het kamermeisje begon te lachen. Wat een stel verwarde geesten zeg die Hollanders. Of misschien drank ?
"In Hotel Fledermaus, even boven Frankfurt" was haar antwoord.
De vrienden keken elkaar niet begrijpend aan. "Zijn wij hier gisteren aangekomen dan?".
"Dat moet toch wel", zei ze bijna vragend. "Maar ik was er zelf niet, had gisteren geen dienst. Uw ontbijt heren, in het Restaurant." besloot ze vriendelijk maar professioneel. Oh... En eh... nog een vrolijk kerstfeest !".
In de auto konden ze er nóg niet over uit. Ze konden zich geen van beiden herinneren hoe ze vrij gekomen waren.
Ze herinneren zich allebei dat ze voor een paar dagen in de Tsjechische politiecel waren gezet.
En dat ze in die cel in slaap waren gevallen... maar wakker werden in hotel Fledermaus.
Maar hoe en wat... Dat was een raadsel.
"Ik heb weleens gelezen dat de kersttijd een magische tijd is. Met onbegrijpelijke gebeurtenissen, wonderbaarlijke reddingen, onmogelijke overlevingen, weerzien met verdwenen geliefden enzo" zei Chris.
"Ach, ik geloof daar niet in" antwoordde Erik.
"Oké, leg maar uit dan... Wat is er dan gebeurd volgens jou".
"Ik denk dat we afgelopen nacht toevallig allebei exact dezelfde droom hadden gedroomd, maar dan elk vanuit zijn eigen waarneming". "Toevallig, zeg je? En tot in detail identiek en helemaal synchroon zeker?" zei Chris.
"En dat vind jij niet magisch? Hmmm... Kweenie... Volgnes mij zijn we een beetje terecht gewezen; op de vingers getikt".
Erik keek hem even heel bedachtzaam aan. "Schuldgevoel ?" mompelde hij zachtjes.
Chris trok vragend z'n wenkbrauwen op.
Toen zei Erik grinnikend: "Gelukkig kerstfeest makker".
Hij trapte het gaspedaal van de Boxer wat dieper in.
Op naar Zutphen... Op naar huis... Kerstcadeautje van Marie-A afleveren.
Einde.